Powstanie "Bokserów"

Po wojnach opiumowych zachodnie mocarstwa w całych Chinach zaczęły zakładać ośrodki misyjne propagujące religie zachodnie, a dokładnie chrześcijaństwo wśród Chińczyków. Spotkało się to z oporem, który stopniowo narastał.

Dla ilustracji można przytoczyć, iż księża i misjonarze byli traktowani jako złe duchy, czy też chiński odpowiednik diabłów, rozsiewający swój zgubny wpływ pośród Chińczyków. Jednym z powodów były niefortunne próby karmienia dzieci chińskich mlekiem krowim. Jako że na terenach, na których to robiono, Chińczycy nie hodowali bydła, a tym samym nie żywili się mlekiem, ich układ trawienny nie zawierał bakterii odpowiednich do prawidłowego przetrawienia mleka. Uporczywe próby dokarmiania głodujących – mimo jak najszczerszych chęci mnichów i misjonarzy – kończyły się śmiercią dzieci – nierzadko w męczarniach.

W końcu w roku 1898 w prowincji Shandong powstał ruch „Stowarzyszenie Prawości i Harmonii” . Przeciwstawiał się on wpływom chrześcijańskim i ogólnie zachodnim.

Ruch „Bokserów” rozrastał się szybko. W roku 1900 nastąpiła gwałtowna konfrontacja z armią cesarską, która szybko przerodziła się w otwartą rebelię. Organizacje Yihetuan w prowincjach Hebei i Shandong połączyły się i ruszyły na Pekin. Cesarzowa Dowager Cixi bała się zrazić do siebie ruch, a jednocześnie chciała go użyć do przeciwstawienia się zachodnim potęgom. Uznała więc swoją decyzją ruch Yihetuan za ruch patriotyczny.

Gdy mocarstwa zachodnie zorientowały się w tym, że władze Qing są przychylne rebelii, wysłały natychmiast własne wojska w celu jej stłumienia. W czerwcu 1900 osiem krajów: Wielka Brytania, USA, Niemcy Francja Rosja, Japonia, Włochy i Austria zorganizowały wspólną armię w celu obrony zachodnich koncesji w Pekinie.

Rząd Qing wypowiedział wojnę tej armii i siły cesarskie razem z siłami „Bokserów” nawiązały walkę z intruzami. Niestety dla Chińczyków, odnieśli oni porażkę w tej konfrontacji. Jej efektem było wpadnięcie całego Pekinu w ręce wojsk sojuszniczych. Cesarzowa wraz z małżonkiem uciekli do Xi'an, podczas gdy wojska sojusznicze splądrowały i złupiły stolicę imperium.

Dalszy rozwój wydarzeń stał się jeszcze bardziej katastrofalny dla Chińczyków. Rząd Qing oficjalnie określił Ruch „Bokserów” jako bandytów i połączył swoje wojska z armią sojuszniczą w celu stłumienia jego wystąpień. W roku 1901 podpisano tzw. Protokoły z r. 1901. Od tej chwili rząd Qing był jedynie organem wykonującym decyzje Sojuszniczych Potęg. Ponadto protokoły zobowiązywały rząd Qing do zapłaty 450 milionów taelów* srebra za reparacje wojenne (!) za 39 lat interwencji państw zachodnich. Łącznie z odsetkami wyliczona suma opiewała na 980 milionów taelów.