-charbox-
-ilustracja-

Właściwości igły magnetycznej odkryto w Chinach. Chińczycy używali jej w postaci tzw. łyżki magnetycznej do przepowiedni i wróżb. Igła magnetyczna miała zwykle kształt małej rybki pływającej w naczyniu z wodą. Później odkryto, że igła pozostawiona swobodnie zawsze ustawia się w linii północ-południe i zaczęto używać kompasu do nawigacji morskiej. Stało się to ok. IV wieku p.n.e. Igły magnetytowe miały najczęściej kształt figurek ryb bądź innych zwierząt.

Pierwsze udokumentowane wzmianka o kompasie pochodzi z czasów dynastii Han, m.in. z roku 83. W tym okresie zbieracze nefrytu posługiwali się „wskazywaczem południa” podczas przemieszczania się po bezdrożach.
Na właściwości magnetyczne magnetytu Chińczycy natknęli się nieco wcześniej – w Okresie Walczących Królestw (475–221 p.n.e.). Wykonali wtedy instrument, składający się z mającej właściwości magnetyczne łyżki oraz miedzianego talerza.

Dopiero w czasach dynastii Song (960-1279 n.e.) Chińczycy wykonali kompas, zasługujący na tą nazwę – posiadał bowiem praktyczną w użyciu płytę azymutalną. Do nawigacji morskiej Chińczycy zaadaptowali kompas w latach 850–1150.
Pierwsze kompasy wykonywano z magnetytu (naturalnie magnetyczna ruda żelaza). Później odkryto, że można też namagnesować kawałek żelaza pocierając go o magnetyt. Sama igła zyskała drewniany pływak i pływała w zbiorniku z wodą

Do Europy kompas przywędrował pod koniec XII wieku. Ponieważ pierwsze informacje o użyciu kompasu na Bliskim Wschodzie pochodzą dopiero z 1232 roku, uważa się że sekret kompasu przyniesiony został drogą lądową poprzez Jedwabny Szlak. Pierwszy europejski opis działania i posługiwania się kompasem pochodzi z roku 1190, pierwsze zaś wzmianki o jego użyciu pochodzą z Islandii z roku 1225.

Można łatwo dojść do wniosku, że w okolicach basenu Morza Śródziemnego kompas pojawił się w użyciu stosunkowo późno. Stało się tak dlatego, że w basenie Morza Czerwonego i Zatoki Perskiej oraz Oceanu Indyjskiego wystarczała nawigacja za pomocą gwiazd. W płytszych morzach stosowano także metody sondowania dna (np. na Bałtyku). Żegluga na Morzu Śródziemnym miała charakter sezonowy ze względu na niestałość pogody. Kompas po prostu nie był niezbędny do żeglugi. Potrafiono razić sobie na inne sposoby, choć oczywiście były to sposoby wielce niedoskonałe. Nikt też nie miał ambicji do samobójczych ekspedycji dalekomorskich. Dopiero bodziec ekonomiczny, chęć ominięcia arabskich pośredników, pchnęła kupców europejskich do szukania drogi do Indii i Chin metodą płynięcia na zachód.

Odkrycie kompasu pozwoliło admirałowi Zheng He 鄭和 (wczesna dynastia Ming 1368–1644) na podjęcie kilku wypraw dalekomorskich wzdłuż wybrzeży południowej Azji. Pojawienie się kompasu umożliwiło żeglugę pełnomorską także żeglarzom europejskim. Wielkie odkrycia geograficzne wieku XV i XVI byłyby bez kompasu niemożliwe.

Można dodać tu jako ciekawostkę, że Wikingowie posługiwali się metodą polaryzowania światłą za pomocą kryształu po to, aby ustalić pozycję słońca nawet przy pełnym zachmurzeniu. Dodać warto, że siatka geograficzna także została wynaleziona w Chinach – przez genialnego wynalazcę Cheng Henga w II w. n.e.

Polubienia: 0

Artykuły z tego samego okresu historycznego: brak wskazanego okresu

Powiązane artykuły: 2

Chińskie wynalazki - Proch

Chińskie wynalazki - Proch

Artykuł o zbliżonej tematyce

Receptura prochu została opracowana przez chińskich alchemików – Taoistów, starających się wynaleźć eliksir nieśmiertelności. Później formuła wytwarzania czarnego prochu z saletry, siarki i węgla drzewnego była zastosowana także do celów militarnych.

Przeczytaj...

Do celów rytualnych znaki pisma chińskiego umieszczano na kościach zwierząt i skorupach żółwi. Do pisania ksiąg, dokumentów oficjalnych i korespondencji używano płytek drewnianych, a w szczególnych przepadkach na jedwabiu, a najpopularniejszym nośnikiem były zwoje bambusowych deszczułek. Znaki były żłobione, ale najczęściej malowane pędzelkiem. W miarę rozwoju i komplikacji organizmów państwowych powstało bardzo duże zapotrzebowanie na tani sposób zapisywania coraz większej ilości dokumentów. I tak pojawił się papier.

Przeczytaj...

messages.comments:

messages.no_comments_to_show

Napisz swój komentarz

Imię lub nick - obowiązkowe dla niezalogowanych
Obowiązkowy dla niezalogowanych

Zabezpieczenie antyspamowe:

  1. w pole Dobry Pomysł! wpisz 4 pomnożone przez przez 2.
  2. Możesz wstawić jeden link, ale to opóźni publikację komentarza. Dwa i więcej nie da rady.
  3. Komentarz przechodzi bez moderacji, jeśli ostatnią jego frazą jest Kartagina musi zostać zniszczona po łacinie.

Kup książki twórcy Chiny.pl

36 forteli

Podręcznik budowania obrazów mentalnych i dziesiątki anegdot historycznych — ze wstępem Andrzeja Sapkowskiego

Siły psychohistorii

Podobnie jak w bestsellerze 36 forteli jest to studium oraz dziesiątki przykładów. • Temat poradnika: dostrzeganie ukrytych prawidłowości i przewidywanie przyszłych zdarzeń. Anegdoty o mistrzach obserwacji rzeczywistości i mistrzach zmieniania myśli w czyn.

Starożytna mądrość chińska

Zbiór 81 sentencji i cytatów, które są jednocześnie kluczem do zrozumienia chińskiej mentalności i chińskiej kultury

Drogi wędrownych doradców

Pięknie ilustrowany zbiór 81 maksym układających się w wizję starożytnych artystów, poetów i ludzi czynu, których zbiorowy wysiłek stał się fundamentem chińskiej cywilizacji.

Opowieści z dawnych Chin

Zbiór pięknych, pełnych pozytywnej energii opowieści oraz skłaniających do zadumy legend i anegdot, który pomoże ci zrozumieć kulturę i historię Państwa Środka.

Chiny 一 Pulsujący matecznik cywilizacji

Zbiór 81 maksym i przysłów, z pomocą których zrozumiesz esencję chińskiej historii: poznasz czyny i uczucia ludzi, których losy i czyny są tworzywem chińskiej państwowości i aspiracji imperialnych.

Sun Zi i jego Sztuka wojny

Traktat Sztuka wojny w przekładzie Piotra Plebaniaka bezpośrednio z chińskiego języka klasycznego, stylizowany na piękną polszczyznę Sienkiewicza. Do tego wizje wojny i konfliktów prof Bralczyka i ponad 20 innych mistrzów oraz ekspertów.

Prawidła geopolitycznej gry o przetrwanie

Praca, w której sam autor i zaproszeni eksperci prezentują swoje wizje prawidłowości geopolitycznych, okraszając je przykładami z kart historii i wydarzeń współczesnych. W środku 43 mapy i 29 zdjęć oraz ilustracji, które pomogą zrozumieć zawiłą logikę zmagań między mocarstwami.

Wzorce Zwyciężania tom 1

Studium historycznych analiz potyczek, bitew i operacji militarnych. Autorzy analizują je tak, aby czytelnik mógł z pozytywnych i negatywnych doświadczeń nauczyć się osiągać sukces militarny w każdej sytuacji.

Oni albo My!

Błyskotliwie napisana wizja konfliktu Chin i Stanów Zjednoczonych. Autor prezentuje wgląd w pełne spektrum konfliktu: od motywacji ideologicznych po zaciekłe zmagania o kontrolę nad dostępem do krytycznych surowców.