Wydarzenia historyczne Państwa Środka

Pojawienie się Homo Sapiens. Pierwsze kultury paleolityczne

Wczesne kultury neolityczne

późne kultury neolityczne

Mityczne okresy „Trzech Czcigodnych" i „Pięciu Cesarzy"

Na początku był Pangu (czyt. pan-gu) twórca rzeźbiący świat za pomocą dłuta. Uważany jest za przodka wszystkich Chińczyków Han. Po tym, jak Pangu stwarza świat, pojawia się inna istota, Nüwa (女媧), która lepi z gliny ludzi i ożywia...

Panowanie dynastii Xia 夏朝

Epoka Wiosen i Jesieni (Chunqiu 春秋) 722–481 p.n.e.

Najpotężniejsi władcy Epoki Wiosen i Jesieni

Okres Walczących Królestw (Zhanguo, 戰國)

Burze okresu Wiosen i Jesieni przetrwało siedem większych państw. były to Qi, Chu, Yan, Hann, Zhao, Wei i Qin. Początkowo państwa Hann, Zhao i Wei sformowały sojusz i przemogły w walce siły państw Qi, Qin i Chu – każde oddzielnie. Późn...

Powstają pierwsze fragmenty Wielkiego Muru

starożytne fortyfikacje i ich rola w obronie przed koczownikami

Pojawienie się konfucjanizmu

System społeczny oparty na rytuale

Śmierć Konfucjusza

Konfucjusz i jego filozofia

Pięciu hegemonów Okresu Wiosen i Jesieni

Najpotężniejsi władcy Epoki Wiosen i Jesieni

Powstanie słynnej Sztuki wojny

Reguły wojowania mistrza Suna, bo tak należałoby tłumaczyć chiński tytuł, to dzieło uznawane za najlepszy podręcznik sztuki wojennej w historii świata. Dzieło, którego autorstwo przypisujemy Sun Zi, jest manifestacją księgi przemian.

Siedem potęg Okresu Walczących Królestw

Burze okresu Wiosen i Jesieni przetrwało siedem większych państw. były to Qi, Chu, Yan, Hann, Zhao, Wei i Qin. Początkowo państwa Hann, Zhao i Wei sformowały sojusz i przemogły w walce siły państw Qi, Qin i Chu – każde oddzielnie. Późn...

Umiera Zhuangzi 莊子, ur. 396, filozof taoistyczny

Zhuang Zi to filozof taoistyczny, którego idee są esencją starożytnego eskapizmu

Sto szkół myśli chińskiej oraz skok cywilizacyjny i technologiczny

Złoty okres rozwoju chińskiej filozofii

Państwo Qin ostatecznie podbija i jednoczy pozostałe państwa chińskie

Wojny opiumowe i opium w chinach, pierwsza wojna opiumowa

Wielkie reformy do roku 210

Zmagania o supremację w Epoce Wiosen i Jesieni, a następnie Okresie Walczących Królestw w roku 256 pozostawiły na arenie jedynie siedem największych państw - wszystkie inne zostały pożarte w niekończących się wojnach i intrygach.

Wielkie spalenie ksiąg.

Zmagania o supremację w Epoce Wiosen i Jesieni, a następnie Okresie Walczących Królestw w roku 256 pozostawiły na arenie jedynie siedem największych państw - wszystkie inne zostały pożarte w niekończących się wojnach i intrygach.

Poczatek panowania dynastii Han

Władcy Han za fundament swojego imperium mieli osiągnięcia cywilizacyjne Okresy Walczących Królestw i polityczne zjednoczenie odziedziczone po znienawidzonej efemerycznej dynastii Qin.

Rządy cesarza Wu

Cesarz Wu, cesarz „wojowniczy”, dokonał zasadniczych reform imperium, co pozwoliło dynastii utrwalić swoją potęgę: zasadniczo ograniczył rolę dziedzicznej arystokracji, zreformował podatki i rządowe monopole, dokonał nowych podbojów.

Walki z barbarzyńcami Xiongnu

Władcy Han za fundament swojego imperium mieli osiągnięcia cywilizacyjne Okresy Walczących Królestw i polityczne zjednoczenie odziedziczone po znienawidzonej efemerycznej dynastii Qin.

Zhang Qian powraca z wyprawy do zachodnich regionów.

Wyprawy Zhang Qiana skutkują ustanowieniem Jedwabnego szlaku

Co nim wożono, którędy prowadził

Sima Qian kończy dzieło Zapiski historyka

Wang Mang uzurpuje władzę i zakłada dynastię Xin

Pierwsze wzmianki o produkcji papieru

W miarę rozwoju i komplikacji organizmów państwowych powstało bardzo duże zapotrzebowanie na tani sposób zapisywania coraz większej ilości dokumentów.

Rebelia Żółtych Turbanów

Władcy Han za fundament swojego imperium mieli osiągnięcia cywilizacyjne Okresy Walczących Królestw i polityczne zjednoczenie odziedziczone po znienawidzonej efemerycznej dynastii Qin.

Bitwa przy Czerwonych Klifach

Chìbì zhī Zhàn (赤壁之戰) Bitwa u Czerwonych Klifów, rok 208 po Chr.

Zmagania trzech królestw

Okres Trzech Królestw to czas chaosu, który boleśnie odcisnął się w historii chińskiej cywilizacji. Bezustanne wojny i polityczny chaos trwały niemal dwieście lat, wyludniając chińskie tereny, ale... tworząc też warunki do importu buddyzmu.

Zachodnia Dynastia Jin

Dynastia Jin (365–420). Zmagania trzech królestw nie zakończyły się wyłonieniem jednego hegemona. Zjednoczenie polityczne przyszło z zewnątrz - przez podbój terenów chińskich przez niechińską dynastię Jin.

Istnienie 16 królestw. Ludy niechińskie walczą o supremację na Północy

Dynastia Jin została zepchnięta na południe i na północnych terenach Chin istniało w sukcesji kilkanaście państw, których władcy przypisywali sobie kontynuowanie państwowości chińskiej i tytułowali się oni albo cesarzami, albo królami...

Wschodnia Dynastia Jin sprawuje władzę na południu. Jest to początek podziału Chin na Północ i Południe

Dynastia Jin (365–420). Zmagania trzech królestw nie zakończyły się wyłonieniem jednego hegemona. Zjednoczenie polityczne przyszło z zewnątrz - przez podbój terenów chińskich przez niechińską dynastię Jin.

Okres dynastii Południowych i Północnych

Po ostatecznym upadku dynastii Jin nastąpił okres podziału obszaru chińskiego na północ i południe. Każdy z tych rejonów funkcjonował w relatywnej wzajemnej izolacji. Ze względu na napór wojowniczych plemion z północy, obszar pod kontro...

Huiyuan pisze dzieło „Dlaczego mnisi buddyjscy nie składają pokłonów królom”

Po ostatecznym upadku dynastii Jin nastąpił okres podziału obszaru chińskiego na północ i południe. Każdy z tych rejonów funkcjonował w relatywnej wzajemnej izolacji. Ze względu na napór wojowniczych plemion z północy, obszar pod kontro...

Umiera słynny poeta Tao Yuanming 365–427

Poeta-indywidualista, jeden z najbardziej wyróżniających się twórców

Zjednoczenie Chin pod Dynastią Sui

W roku 581 Yang Jian uzurpował tron Północnego Zhou, w roku 589 pokonał dynastię Chen i ponownie zjednoczył północ i południe kraju.

Zakończenie budowy Wielkiego Kanału

Przebieg i historia budowy

Początek panowania Dynastii Tang

Pierwszym cesarzem tej dynastii był Li Yuan, który wstąpił na tron w roku 618 roku. Li Yuan był przywódcą rebelii przeciw Sui.

Podróż do Indii mnicha Xuanzanga

Opracowanie najwcześniejszego z zachowanych kodeksów prawnych

Pierwszym cesarzem tej dynastii był Li Yuan, który wstąpił na tron w roku 618 roku. Li Yuan był przywódcą rebelii przeciw Sui.

Cesarzowa Wu proklamuje dynastię Zhou stając się jedyną kobietą cesarzem w historii Chin .

Kobieta cesarz, która rządziła imperium twardą ręką

Panowanie cesarza Xuanzonga – wnuka Wu Zetiana i okres rozkwitu zwany Kaiyuan pod jego rządami

Za czasów cesarza Xuanzonga dynastia Tang osiągnęła niebywały poziom rozwoju

Umiera Huineng, szósty patriarcha Buddyzmu Chan

Buddyzm jest nietypową religią w tym sensie, że większość jego odłamów nie wymaga wiary w bogów (aczkolwiek podobnie jak agnostycyzm nie twierdzi też, że bogów nie ma).

Rebelia An Lushana i Shi Siminga

Początek upadku dynasti Tang

Okres prześladowania Buddyzmu

Pierwszym cesarzem tej dynastii był Li Yuan, który wstąpił na tron w roku 618 roku. Li Yuan był przywódcą rebelii przeciw Sui.

Wydanie najstarszej z zachowanych księgi drukowanej.

Co wynaleziono w Chinach?

Okres Pięciu Dynastii. Kitanowie zakładają dynastie – Hòu liáng 後涼, Hòu táng 後唐, Hòu jìn 後晉, Hòu hàn 後漢, Hòu zhōu 後周

Panowanie Dynastii Song

Północna Dynastia Song

Reformy Wang Anshi

Dżurdżeni opanowują północne Chiny – zakładają Dynastię Jin (1115–1234)

Dynastia ta została założona przez Dżurdżenów, którzy obaliwszy dynastię Liang (907–1125 Liáo Cháo遼朝) założyli własne państwo.

Umiera Zhu Xi, 1130–1200

Mongołowie zajmują większość północnych Chin

Dżyngis Chan umiera

Marco Polo przybywa do Chin . Kublai Chan ogłasza się pierszym cesarzem dynastii Yuan.

Mongolska dynastia Yuan zdobywa panowanie nad południowymi Chinami – do 1368

Panowanie Dynastii Ming do 1644

W roku 1356 wybuchło kolejne powstanie chłopskie, którym dowodził mnich buddyjski Zhu Yuanzhang (朱元璋). Powstanie przewalało się przez kraj przez dwanaście lat. W roku 1368 jego wojska zdobyły Pekin, a Zhu Yuanzhang ogłosił się pierws...

Wyprawy morskie Zheng He

Umiera Wang Yangming 1472–1528

W roku 1356 wybuchło kolejne powstanie chłopskie, którym dowodził mnich buddyjski Zhu Yuanzhang (朱元璋). Powstanie przewalało się przez kraj przez dwanaście lat. W roku 1368 jego wojska zdobyły Pekin, a Zhu Yuanzhang ogłosił się pierws...

Matteo Ricci przybywa do Chin

W roku 1356 wybuchło kolejne powstanie chłopskie, którym dowodził mnich buddyjski Zhu Yuanzhang (朱元璋). Powstanie przewalało się przez kraj przez dwanaście lat. W roku 1368 jego wojska zdobyły Pekin, a Zhu Yuanzhang ogłosił się pierws...

Zbrojne wyprawy do Korei

W roku 1356 wybuchło kolejne powstanie chłopskie, którym dowodził mnich buddyjski Zhu Yuanzhang (朱元璋). Powstanie przewalało się przez kraj przez dwanaście lat. W roku 1368 jego wojska zdobyły Pekin, a Zhu Yuanzhang ogłosił się pierws...

Powstanie Altana Peonii autorstwa Tang Xianzu

W roku 1356 wybuchło kolejne powstanie chłopskie, którym dowodził mnich buddyjski Zhu Yuanzhang (朱元璋). Powstanie przewalało się przez kraj przez dwanaście lat. W roku 1368 jego wojska zdobyły Pekin, a Zhu Yuanzhang ogłosił się pierws...

Walki miedzy uczonymi szkoły Donglin, a dyktatorem eunuchem Wei Zhongxian.

W roku 1356 wybuchło kolejne powstanie chłopskie, którym dowodził mnich buddyjski Zhu Yuanzhang (朱元璋). Powstanie przewalało się przez kraj przez dwanaście lat. W roku 1368 jego wojska zdobyły Pekin, a Zhu Yuanzhang ogłosił się pierws...

statni cesarz dynastii Ming popełnia samobójstwo po zdobyciu Pekinu przez powstańców pod wodzą Li Zichenga.

Mandżurska dynastia Qing

Dynastia Qing, zwana też Dynastią Mandżurską, panowała w Chinach w latach 1644–1911 - została założona w Mandżurii, zanim Chiny zostały przejęte. Władza Mandżurów w Chinach charakteryzowała się aktywną polityką podbojów zewnętrz...

Chińczycy zmuszeni do noszenia mandżurskiej tonsury.

Dynastia Qing, zwana też Dynastią Mandżurską, panowała w Chinach w latach 1644–1911 - została założona w Mandżurii, zanim Chiny zostały przejęte. Władza Mandżurów w Chinach charakteryzowała się aktywną polityką podbojów zewnętrz...

Rebelia Trzech Lenników

Dynastia Qing, zwana też Dynastią Mandżurską, panowała w Chinach w latach 1644–1911 - została założona w Mandżurii, zanim Chiny zostały przejęte. Władza Mandżurów w Chinach charakteryzowała się aktywną polityką podbojów zewnętrz...

Armia dynastii Qing wkracza do Lhassy. Tybet uznaje protektorat Qing

Opublikowanie powieści „Sen o czerwonym pawilonie”

Rebelia Stowarzyszenia Białego Lotosu

Dynastia Qing, zwana też Dynastią Mandżurską, panowała w Chinach w latach 1644–1911 - została założona w Mandżurii, zanim Chiny zostały przejęte. Władza Mandżurów w Chinach charakteryzowała się aktywną polityką podbojów zewnętrz...

Wojny opiumowe zakończona traktatem w Nankinie 1842. Wielka Brytania przejmuje Hong Kong 1860: ponownie ratyfikowany traktat w Tianjin.

Wojny opiumowe i opium w chinach, pierwsza wojna opiumowa

Powstanie Taipingów i ich Niebiańskiego Królestwa Pokoju

W końcu trzeciej wojny opiumowej angielsko-francuskie wojska zdobywają Pekin. Spalenie cesarskiego Palacu Letniego.

Dynastia Qing, zwana też Dynastią Mandżurską, panowała w Chinach w latach 1644–1911 - została założona w Mandżurii, zanim Chiny zostały przejęte. Władza Mandżurów w Chinach charakteryzowała się aktywną polityką podbojów zewnętrz...

Zuo Zongtang dławi powstanie muzułmańskie na północnym zachodzie, odzyskuje panowanie nad Azją Centralną do 1878

Dynastia Qing, zwana też Dynastią Mandżurską, panowała w Chinach w latach 1644–1911 - została założona w Mandżurii, zanim Chiny zostały przejęte. Władza Mandżurów w Chinach charakteryzowała się aktywną polityką podbojów zewnętrz...

Wojna chinsko-francuska

Wojna chińsko-japońska

Sun Yatsen zakłada Stowarzyszenie Odrodzenia Chin

Reformy rozpoczęte przez cesarza Guangxu storpedowane przez cesarzową wdowę Cixi

Dynastia Qing, zwana też Dynastią Mandżurską, panowała w Chinach w latach 1644–1911 - została założona w Mandżurii, zanim Chiny zostały przejęte. Władza Mandżurów w Chinach charakteryzowała się aktywną polityką podbojów zewnętrz...

Powstanie Bokserów. Międzynarodowa ekspedycja w celu przerwania oblężenia zagranicznych poselstw.

Śmierć Li Hongzhanga 1823–1901

Zniesienie systemu egzaminów urzędniczych

Obalenie dynastii Qing; Sun Jat-sen i proklamowanie Republiki Chińskiej

Rozpoczęcie publikacji czasopisma „Nowa Młodzież"

Umiera Yuan Shikai (1859–1916) Początek ery Warlordyzmu do 1928

Ruch 4 maja, protesty na placu Tienanmen przeciw postanowieniom Traktatu Wersalsiego.

Umiera Sun Yat-sen (1866–1925)

Dla słabej, nękanej siłami odśrodkowymi republiki brak jej założyciela oznacza tym bardziej nieodwołalną zapaść w chaos.

Północna Ekspedycja połączonych sił Partii Narodowej i Komunistycznej Partii Chin

Partia Narodowa występuje przeciw komunistom. „Bialy terror” do 1930. Władza Rządu narodowego pod przywództwem Czang Kai-szeka

Mao Zedong i inni komuniści tworzą Centralny Okręg Radziecki w Jiangxi.

Nowy kodeks cywilny przyznaje kobietom prawa małżeńskie i własnościowe.

Japonia przejmuje kontrole nad Mandżurią

Czerwona Armia wydostaje się z okrążenia wojsk Rządu Narodowego. Wielki Marsz do 1935 roku

Śmierć Lu Xun'a 1881–1936

Wojna chińsko-japońska.

Masakra Nankińska

Po opanowaniu Szanghaju 12 listopada 1937, Cesarska Armia Japońska zaatakowała Nanjing – ówczesną stolicę Chin. Przez 6 tygodni Japończycy bezlitośnie dokonywali rzezi ludności cywilnej i rozbrojonych żołnierzy. Ocenia się, że zabito w...

Wojna domowa pomiędzy Rządem Narodowym, a komunistami.

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Proklamowanie Chińskiej Republiki Ludowej pod wodzą Mao Zedonga

Wojna koreańska

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Nowe prawo małżeńskie

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

1951–1956

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

„Ruch przeciw pięciu złom”

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Kampania „stu kwiatów” i przeciw „prawicowcom”

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Wielki Skok Naprzód. Powstanie komun rolniczych

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Trzy Ciężkie Lata

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Zdławienie powstania w Tybecie. Ucieczka Dalajlamy

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Rozłam pomiędzy Chinami a Związkiem Radzieckim. Przyczyna polityczna: brak poparcia ZSRS w sporze Chin z Indiami

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Rewolucja kulturalna

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Śmierć Mao Zedonga (1893–1976) Aresztowanie „bandy czworga”, a tym samym rozlizenie z komunizmem.

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Deng Xiaoping odzyskuje władzę. Na Ścianie Demokracji w Pekinie pojawiają się „Gazetki wielkich znaków”

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Powstanie specjalnych stref ekonomicznych

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Krwawe stłumienie ruchów prodemokratycznych.

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Hongkong wraca pod administrację Chin

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.

Chiny organizują olimpiadę letnią

Po obaleniu ostatniego cesarza dynastii Qing nastąpił okres 38 lat chaosu, zupełnie jak przy upadku innych historycznych dynastii.