Gramatyka języka chińskiego

Podstawowe reguły i przykłady

Partykuły zliczające liangci (量詞)

Są to znaki wspomagające wyliczanie przedmiotów. Partykuł tych jest bardzo wiele – każda z nich odnosi się do innego typu przedmiotu. Same znaki często są zwykłymi rzeczownikami.

Wyrażenia zliczające stosuje się wg następującego schematu:

liczebnik partykuła rzeczownik
杯子
ge
bēizi
jeden kubek.

partykuła 個(个) jest uniwersalna i można ją stosować w przypadku, gdy nie pamiętamy prawidłowej partykuły. Poniżej inne przykłady:

liczebnik
partykuła
rzeczownik
bēi
shuǐ
jeden  kubek   wody
 
sān
běn
shū
trzy  (woluminy)  książek,
czyli trzy książki
 
炸彈
méi
zhàdàn
pięć  (kul)  bomb

Pytania 提問

Język Chiński jest językiem tonalnym. Praktyczną tego konsekwencją jest to, że sposób wypowiadania sylab modyfikuje znaczenie poszczególnych słów języka mówionego. Zadając pytanie nie możemy więc zaakcentować pytania przez zmianę intonacji ostatniego słowa, tak jak ma to miejsce w językach europejskich. To, że wypowiedź jest pytaniem, możemy sygnalizować na trzy sposoby:

1. Przez ustawienie na końcu zdania partykuły 嗎 ma (bez tonu). Okazjonalnie używa się też innych partykuł, np. 啊.

Twierdzenie: 我有 時間. (Wǒ yǒu shíjiān.)
  Ja mam czas.
Pytanie: 你 有 時間 嗎? (Nǐ yǒu shíjiān ma?)
 
Czy ty masz czas?
   

2. Przez wbudowanie w twierdzenie alternatywy:

Twierdzenie: 我有 時間. (Wǒ yǒu shíjiān.)
   
Pytanie: 你 有 沒有 時間?
  yǒu méiyǒu shíjiān?
  Ty masz-niemasz czasu?

3. Przez umieszczenie w zdaniu słowa które same w sobie jest pytaniem:

Pytanie: 他 是 誰? (Tā shì shéi? )
On – jest – kto?
   
Pytanie: 你 是 幾 歲? (Nǐ shì suì?)
  Ty – jesteś – ile – lat?
   
Pytanie: 為什麼 他 沒來? (Wèishénme tā méilái?)
  Dlaczego – on – nie przyszedł?

Zaimki

wo3

ja

ni3
ty
他, 她
ta1
on, ona
它, 牠
ta1
to (rzecz), to (zwierzę
     
men
(do tworzenia liczby mnogiej)
     

Szyk zdania

W języku chińskim w większym stopniu niż w polskim istotne jest zachowanie określonego szyku w zdaniu. Poniżej kilka przykładów i reguł.

我 – 昨天 – 吃過 – 炒飯
Wǒ zuótiān chīguò cháofàn.
Ja – wczoraj – zjadłem – ryż smażony
Podmiot – określenie czasu (okolicznik) – orzeczenie – dopełnienie
很多 人 明天 要 去 那個 餐廳.
Hěnduō rén míngtiān yào qù nàge cāntīng.
Bardzo dużo – ludzi – jutro – chce – iść do – tej – restauracji
Przydawka – podmiot – okolicznik – orzeczenie – dopełnienie przydawka – dopełnienie.

Reguły są następujące:
– podmiot przed orzeczeniem
– orzeczenie przed dopełnieniem
– przydawka przed podmiotem lub dopełnieniem – okolicznik przed orzeczeniem
– uzupełnienie po orzeczeniu

Częściami zdania mogą być:

1. Podmiot – Rzeczownik lub zaimek wskazujący na wykonawcę czynności.
2. Orzeczenie – Opisuje ono wykonywaną akcję lub stan. Najczęściej pojawia się czasownik lub przymiotnik.
Po chińsku pomijamy czasownik i mówimy np. „Ja (czuję się, jestem) dobrze” 3. Dopełnienie – Wskazuje na przedmiot akcji, użyte narzędzie lub miejsce czynności.
4. Przydawka – Określa cechy rzeczowników.
5. Okolicznik – Określa cechy czynności (czas, miejsce, stopień).
6. Uzupełnienie -Dalsze określenie czynności- trwanie, częstotliwość, wynik, prawdopodobieństwo.

Inne typy zdań i konstrukcje gramatyczne

Poniżej kilka konstrukcji używanych w języku chińskim
我 – 看不到 – 我的 – 錢包
Wǒ kànbudào wǒ de qiánbāo
Ja – patrzę ale nie zobaczyłem – mojego – portfela.
對 – 中國人 – 來說, 砍樹 – 很有意思.*

Duì – Zhōngguórén – láishuō, kǎn shù – hěn – yǒu yìsi.
Według Chińczyków (tego co mówią), rąbanie drzewa – bardzo – interesujące.
*Ten przykład może być jednocześnie początkiem żartu słownego. „kan4shu1 = czytać książkę” początkujący adepci języka chińskiego wymawiają czasem jako „kan3shu4” – ścinać drzewa, a nawet „kan3shu1” czyli rąbać książki.
Tak więc nawet na proste pytanie „ni3 xi3huan zuo4 shen2me?” należy odpowiadać starannie dbając o prawidłowe wyartykułowanie tonów.

Polubienia: 0

Artykuły z tego samego okresu historycznego: brak wskazanego okresu

Powiązane artykuły: 0

messages.comments:

messages.no_comments_to_show

Napisz swój komentarz

Imię lub nick - obowiązkowe dla niezalogowanych
Obowiązkowy dla niezalogowanych

Zabezpieczenie antyspamowe:

  1. w pole Dobry Pomysł! wpisz 15 pomnożone przez przez 2.
  2. Możesz wstawić jeden link, ale to opóźni publikację komentarza. Dwa i więcej nie da rady.
  3. Komentarz przechodzi bez moderacji, jeśli ostatnią jego frazą jest Kartagina musi zostać zniszczona po łacinie.

Kup książki twórcy Chiny.pl

36 forteli

Podręcznik budowania obrazów mentalnych i dziesiątki anegdot historycznych — ze wstępem Andrzeja Sapkowskiego

Siły psychohistorii

Podobnie jak w bestsellerze 36 forteli jest to studium oraz dziesiątki przykładów. • Temat poradnika: dostrzeganie ukrytych prawidłowości i przewidywanie przyszłych zdarzeń. Anegdoty o mistrzach obserwacji rzeczywistości i mistrzach zmieniania myśli w czyn.

Starożytna mądrość chińska

Zbiór 81 sentencji i cytatów, które są jednocześnie kluczem do zrozumienia chińskiej mentalności i chińskiej kultury

Drogi wędrownych doradców

Pięknie ilustrowany zbiór 81 maksym układających się w wizję starożytnych artystów, poetów i ludzi czynu, których zbiorowy wysiłek stał się fundamentem chińskiej cywilizacji.

Opowieści z dawnych Chin

Zbiór pięknych, pełnych pozytywnej energii opowieści oraz skłaniających do zadumy legend i anegdot, który pomoże ci zrozumieć kulturę i historię Państwa Środka.

Chiny 一 Pulsujący matecznik cywilizacji

Zbiór 81 maksym i przysłów, z pomocą których zrozumiesz esencję chińskiej historii: poznasz czyny i uczucia ludzi, których losy i czyny są tworzywem chińskiej państwowości i aspiracji imperialnych.

Sun Zi i jego Sztuka wojny

Traktat Sztuka wojny w przekładzie Piotra Plebaniaka bezpośrednio z chińskiego języka klasycznego, stylizowany na piękną polszczyznę Sienkiewicza. Do tego wizje wojny i konfliktów prof Bralczyka i ponad 20 innych mistrzów oraz ekspertów.

Prawidła geopolitycznej gry o przetrwanie

Praca, w której sam autor i zaproszeni eksperci prezentują swoje wizje prawidłowości geopolitycznych, okraszając je przykładami z kart historii i wydarzeń współczesnych. W środku 43 mapy i 29 zdjęć oraz ilustracji, które pomogą zrozumieć zawiłą logikę zmagań między mocarstwami.

Wzorce Zwyciężania tom 1

Studium historycznych analiz potyczek, bitew i operacji militarnych. Autorzy analizują je tak, aby czytelnik mógł z pozytywnych i negatywnych doświadczeń nauczyć się osiągać sukces militarny w każdej sytuacji.

Oni albo My!

Błyskotliwie napisana wizja konfliktu Chin i Stanów Zjednoczonych. Autor prezentuje wgląd w pełne spektrum konfliktu: od motywacji ideologicznych po zaciekłe zmagania o kontrolę nad dostępem do krytycznych surowców.