Chińska sztuka wojenna

Historia chińskiej wojskowości, Reguły wojowania mistrza Sun

Księgi o sztuce wojennej

-charbox-

W literaturze chińskiej istnieje tzw. Siedem klasyków militarnych (Wu jīng qī shū 武經七書). Jest to zbiór napisanych w starożytności traktatów o wojskowości. Wybór ksiąg został dokonany przez cesarza dynastii Song Shenzonga (宋神宗) w roku 1080 n.e. Od tego czasu stały się one kanonem sztuki militarnej i były uwzględniane w encyklopediach. W przeciągu stuleci powstało wiele ich kompilacji, bogatych w rozmaitej wartości komentarze. Znajomość tych dzieł była wymagana od każdego dowódcy.

Niektóre z tych ksiąg zostały napisane przez reprezentantów tzw. szkoły strategów. Była to jedna ze Stu szkół myśli chińskiej, które powstały i rozwijały się w Okresie Walczących Królestw 475–221p.n.e.

Te siedem ksiąg to:

-charbox-

Sześć strategii Księcia Tai, także znane jako 太公兵法 - Sześć strategii Księcia Tai - Sztuka wojowania księcia Tai to jeden z klasycznych traktatów militarnych. Autorstwo tego traktatu przypisywane jest na wpół legendarnej postaci Jiang Ziya (姜子牙), który miał być doradcą ostatniego z królów dynastii Shang (ok. XI w. p.n.e.).

-charbox-

Sposoby Sima to traktat powstały w państwie Qi około IV w. p.n.e. Omawia nie tylko sprawy strategii i zarządzania wojskiem, ale i inne, bardziej pokojowe aspekty życia poddanych: polityki wewnętrznej, praw.

-charbox-

Najsłynniejszym traktatem wojskowym jest z całą pewnością Sztuka wojny autorstwa chińskiego stratega Sun Wu (znany jako Sun Zi, mistrz Sun; w lit. anglojęzycznej Sun Tzu). Składa się ona z trzynastu rozdziałów, które zawierają łącznie około 6000 znaków chińskiego pisma. Sam Sun, żyjący u schyłku Epoki Wiosen i Jesieni, urodził się w Qi, jednym z istniejących wtedy państw chińskich. Był on jednym z tak zwanych wędrownych mędrców, czyli doradców do wynajęcia, którzy służyli swoją wiedzą na tych dworach, do których zagnał ich los... lub przeznaczenie. Sun Zi przeniósł się do Wu, aby zostać zaufanym strategiem jego władcy. Osobny artykuł

-charbox-

Mistrz Wu to traktat napisany przez Qu Qi (zm. 381 p.n.e.). Traktat opisuje pięć przyczyn wojen: żądzę sławy, zysku, skumulowane zło moralne, niepokoje wewnętrzne i głód; opisuje także pięć rodzajów żołnierzy: prawy, silny, pewny, gwałtowny i buntowniczy. Traktat kładzie znaczny nacisk na wszechstronnie pojętą gotowość do wojny.

-charbox-

Kwestia autorstwa tej księgi, podobnie zresztą jak ze Sztuką wojny, jest niejasna. Jedyną historyczną wzmiankę o nim można znaleźć w Zapiskach Historyka Sima Qiana. Historyk wspomina Wei Liao jako doradcę króla państwa Qin - Shi Huanga. Obecnie dysponujemy wersją traktatu odkrytą w 1972 roku w grobowcu pochodzącym z czasów dynastii Han. Co typowe, wersja ta jest w pewnych fragmentach nieco inna niż ta będąca dostępna wcześniej.

Wei Liao był bardziej teoretykiem niż taktykiem. W swoim traktacie prowadzi rozważania o strukturze współczesnych mu państw feudalnych. Stwierdza między innymi, że ludność i uprawy są najważniejszą częścią zaplecza państwa i jako takie powinny być otoczone najwyższą dbałością. Choć Wei Liao nie odnosi się wprost do nauk konfucjańskich, jego poglądy na temat sposobu rządzenia państwem są zbieżne: władca winien kierować się cnotą i odpowiednim prawem.

-charbox-

To dzieło przypisywane jest Jiang Ziya, autorowi Sześciu tajemnych nauk. Uważa się jednak, że został on skompilowany przez późniejszych naśladowców księcia. Obecnie ustaliła się opinia, iż tekst powstał pod w środku panowania dynastii Han w szkole Huang Lao.

Sam traktat podzielony jest na trzy części opisujące trzy różne typy strategii, wedle ich ważkości: mamy więc strategie najważniejsze, strategie średnie, oraz strategie pomniejsze.

-charbox-

To zapis rozmowy między cesarzem Tang Taizongiem oraz słynnym generałem Li Jingiem. Obie postacie dyskutują na temat strategii i rozważają problemy związane z prowadzeniem wojen. Przeczytaj artykuł o fortelach

Trzydzieści sześć forteli

-charbox-

Dziełem zupełnie odrębnym od powyższych traktatów jest Trzydzieści sześć forteli. Nie jest to dzieło stricte militarne - jest ono rodzajem poradnika wygrywania konfliktów. Ta anonimowa kompilacja maksym odkryta u przydrożnego sprzedawcy w 1941. Początkowo kompilacja krążyła z ręki do ręki, jednak gdy w końcu została wydana drukiem w 1979 roku, zrobiła błyskawiczną i gigantyczną karierę. Przyczyniły się do tego połączenie trzech „ulubionych hobby” Chińczyków: obecnym w obiegu fortelom towarzyszy dodatkowy komentarz nawiązujący do Księgi przemian, której ponadczasowa mądrość wywarła wpływ na wszystkie ważniejszego dzieła myśli chińskiej. Fortele wojenne zostały ujęte w ramę teorii przemian i oscylacji zjawisk od największego ich nasilenia do najsłabszego, bądź ich cyklicznej transformacji w swoje przeciwieństwo.

-ilustracja-

Widżet z fortelami

Polubienia: 0

Artykuły z tego samego okresu historycznego: brak wskazanego okresu

Powiązane artykuły: 2

36 forteli

36 forteli

Artykuł o zbliżonej tematyce

Traktat Sztuka wojny autorstwa Sun Zi oraz anonimowa kompilacja 36 forteli to dwie najpopularniejsze pozycje związane z chińską sztuką prowadzenia wojen. 36 forteli nie jest systematycznym traktatem, ale kompilacją przysłów-maksym. Są to najbardziej znane chińskie podstępy wojenne. Ilustrują one nie tylko użycie forteli wojennych, ale i formułowanie planów − zwłaszcza podstępnych.

Przeczytaj...
Sztuka wojny Sun Zi (Sun Tzu)

Sztuka wojny Sun Zi (Sun Tzu)

Artykuł o zbliżonej tematyce

Najsłynniejszym traktatem o wojskowości jest z całą pewnością Sztuka Wojny autorstwa chińskiego stratega Sun Wu. Składa się ona z trzynastu rozdziałów, które zawierają łącznie około 6000 znaków chińskiego pisma. Sam Sun, żyjący u schyłku Epoki Wiosen i Jesieni, urodził się w jednym z istniejących wtedy państw Qi, później jednak przeniósł się do Wu, aby zostać zaufanym strategiem jego władcy.

Przeczytaj...

messages.comments:

messages.no_comments_to_show

Napisz swój komentarz

Imię lub nick - obowiązkowe dla niezalogowanych
Obowiązkowy dla niezalogowanych

Zabezpieczenie antyspamowe:

  1. w pole Dobry Pomysł! wpisz 18 pomnożone przez przez 2.
  2. Możesz wstawić jeden link, ale to opóźni publikację komentarza. Dwa i więcej nie da rady.
  3. Komentarz przechodzi bez moderacji, jeśli ostatnią jego frazą jest Kartagina musi zostać zniszczona po łacinie.

Kup książki twórcy Chiny.pl

36 forteli

Podręcznik budowania obrazów mentalnych i dziesiątki anegdot historycznych — ze wstępem Andrzeja Sapkowskiego

Siły psychohistorii

Podobnie jak w bestsellerze 36 forteli jest to studium oraz dziesiątki przykładów. • Temat poradnika: dostrzeganie ukrytych prawidłowości i przewidywanie przyszłych zdarzeń. Anegdoty o mistrzach obserwacji rzeczywistości i mistrzach zmieniania myśli w czyn.

Starożytna mądrość chińska

Zbiór 81 sentencji i cytatów, które są jednocześnie kluczem do zrozumienia chińskiej mentalności i chińskiej kultury

Drogi wędrownych doradców

Pięknie ilustrowany zbiór 81 maksym układających się w wizję starożytnych artystów, poetów i ludzi czynu, których zbiorowy wysiłek stał się fundamentem chińskiej cywilizacji.

Opowieści z dawnych Chin

Zbiór pięknych, pełnych pozytywnej energii opowieści oraz skłaniających do zadumy legend i anegdot, który pomoże ci zrozumieć kulturę i historię Państwa Środka.

Chiny 一 Pulsujący matecznik cywilizacji

Zbiór 81 maksym i przysłów, z pomocą których zrozumiesz esencję chińskiej historii: poznasz czyny i uczucia ludzi, których losy i czyny są tworzywem chińskiej państwowości i aspiracji imperialnych.

Sun Zi i jego Sztuka wojny

Traktat Sztuka wojny w przekładzie Piotra Plebaniaka bezpośrednio z chińskiego języka klasycznego, stylizowany na piękną polszczyznę Sienkiewicza. Do tego wizje wojny i konfliktów prof Bralczyka i ponad 20 innych mistrzów oraz ekspertów.

Prawidła geopolitycznej gry o przetrwanie

Praca, w której sam autor i zaproszeni eksperci prezentują swoje wizje prawidłowości geopolitycznych, okraszając je przykładami z kart historii i wydarzeń współczesnych. W środku 43 mapy i 29 zdjęć oraz ilustracji, które pomogą zrozumieć zawiłą logikę zmagań między mocarstwami.

Wzorce Zwyciężania tom 1

Studium historycznych analiz potyczek, bitew i operacji militarnych. Autorzy analizują je tak, aby czytelnik mógł z pozytywnych i negatywnych doświadczeń nauczyć się osiągać sukces militarny w każdej sytuacji.

Oni albo My!

Błyskotliwie napisana wizja konfliktu Chin i Stanów Zjednoczonych. Autor prezentuje wgląd w pełne spektrum konfliktu: od motywacji ideologicznych po zaciekłe zmagania o kontrolę nad dostępem do krytycznych surowców.